تگرگ، طوفان، خشکسالی، زلزله، سیل، سرمازدگی و یخبندان، آتش سوزی، صاعقه و آفات و بیماریهای گیاهی از جمله حوادث و بلایای طبیعی هستند که سالانه در دنیا علاوه بر تاسیسات زیربنایی ومسکن به محصولات کشاورزی و دامی نیز خسارت های بسیاری وارد می کنند.

براساس آمارهای صندوق بیمه کشاورزی گیلان، بیشترین خساراتی که سالانه در بخش کشاورزی این استان ایجاد می شود، ناشی از باران، سیل،سرمازدگی و خشکسالی است.

مدیر کل مدیریت بحران گیلان با بیان اینکه گیلان از نظر وقوع حوادث و بلایای طبیعی جزو ۵ استان نخست کشور است می گوید: فقط در ۳ ماه گذشته بر اثر بارندگی های فراوان در مناطق مختلف این استان ۳ بار سیلاب به راه افتاده است و وقوع سیل های اخیر، ۱۸میلیارد و ۱۶۸میلیون تومان فقط  در بخش کشاورزی استان خسارت برجای گذاشت.

به گفته افشین عزیزی از آنجا که گیلان استانی کشاورزی است و  هر از چند گاهی بلایای طبیعی از جمله سیل و خشکسالی در آن روی می دهد، به نظرمی رسد بیمه  ی محصولات کشاورزی مهم ترین راهکار برای جبران خسارت های احتمالی  وپشتوانه ای محکم برای بهره برداران بخش کشاورزی این استان باشد.

براساس آمارهای صندوق بیمه کشاورزی گیلان که از سال ۶۸، با بیمه کردن محصول ۴۰۰ هکتار از شالیزارهای این استان، فعالیت خود را آغاز کرده است، تاکنون بیش از۱۰۰ هزار بهره بردار، معادل ۳۳ درصد بهره برداران کشاورزی و دامی  این استان محصولات، زمینها و دامهایشان را در مقابل حوادثی از جمله: تگرگ، طوفان،خشکسالی،زلزله، سیل،سرمازدگی و یخبندان،صاعقه و بیماریهای دامی بیمه کرده اند. در حال حاضر۴۶ محصول در گیلان مشمول بیمه محصولات کشاورزی هستند.

اما بنابر همین آمارها در یک سال گذشته، تعداد بهره بردران بخش های مختلف کشاورزی تحت پوشش بیمه، فقط یک درصد بیشتر شده است.

بررسی ها حاکیست پرداخت نشدن به موقع و کامل خسارات، مراجعه و اعلام نظر دیرهنگام کارشناسان برای برآورد خسارت و همچنین نا‌آشنایی بهره بردارن با نحوه ی فعالیت وحمایت‌های بیمه از مهم ترین دلایل رغبت نه چندان مطلوب بهره برداران از بیمه کشاورزی در گیلان است.

کرامت عباد پور کشاورز ۵۶ ساله ی ماسالی با گلایه از خدمات صندوق بیمه کشاورزی به خبرنگارواحد مرکزی خبر گفت: تا قبل از امسال، ۱۰ سال متوالی شالیزارهایم را بیمه می کردم البته خدمات بیمه سالهای اول خوب بود اما چند سالی است که در برآورد خسارت و پرداخت آن مشکلاتی را برایم ایجاد کرده است به همین دلیل امسال شالیزارم را بیمه نکرده ام.

وی گفت: برای مثال پارسال ۵۰۰ متر مربع خزانه ی برنجم که بذر ۲ هکتار از شالیزارم را تامین می کرد ۱۰۰ در صد خسارت دید و من ۴۰۰ هزار تومان متضررشدم اما با وجود مراجعه ی مکرر به صندوق بیمه، پس از یک ماه، کارشناس برای تخمین خسارت آمد ومن توانستم پس از ۶ ماه، فقط ۳۰ هزار تومان غرامت دریافت کنم.

وی با اشاره به اینکه تا زمانی که کارشناسان برای بازدید و برآورد خسارت مراجعه نکنند،صحنه ی خسارت در شالیزار باید دست نخورده باقی بماند افزود: مراجعه دیرهنگام کارشناسان بیمه باعث شد تا یک ماه دیرتر کشت برنج را شروع کنم و به همین نسبت پروسه ی کشت و کار درمزرعه ام با فصل پاییز و بارندگی ها مقارن شد که از این سو هم متضرر شدم.

حجت حسن زاده دهیار روستای نیاکوی آستانه اشرفیه می گوید: فقط ۱۰ نفر از۱۵۰ کشاورز این روستا شالیزارهایشان را بیمه کرده اند.

وی مهم ترین علت استقبال نکردن کشاورزان این روستا از بیمه را نارضایتی شالیکاران از عملکرد صندوق بیمه کشاورزی عنوان کرد.

سیاوش میرمسعودی دامدار تالشی که امسال فقط ۲۰۰ راس از ۳۲۲ راس دام هایش را بیمه کرده، از پرداخت نشدن به موقع و کامل خسارات توسط بیمه گلایه دارد.

وی می گوید: سال گذشته ۱۰۰ راس از بره هایم به علت بیماری تلف شدند.

این دامدار تالشی افزود: اگرچه کارشناسان بیمه به موقع برای برآورد خسارت آمدند و ۱۳ میلیون تومان نیز برایم برآورد خسارت کردند ؛ اما پس از ۶ ماه، فقط ۳ میلیون تومان غرامت دریافت کردم.

رشید پاشایی یکی از دامداران شهرستان ماسال نیز که ۲۵۰راس دام دارد از اینکه دام ها هم مشمول بیمه کشاورزی می شوند، اظهار بی اطلاعی می کند و می گوید: سیل های اخیر ما را ترسانده، به علاوه در برخی فصول براثر بیماریهای دامی تعداد زیادی از دام هایم نیز تلف می شوند.

علی امیری یکی از فندق کاران رودسری که ۲ سال است محصول باغش را بیمه می کند، می گوید: پارسال ۳۰ تا۴۰  در صد محصول ۲ هکتار باغ  فندقم به دلیل حمله موشها و سنجاب ها خسارت دید با این وجود کارشناسان بیمه میزان خسارت را کم تر از حد واقعی و حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد برآورد کردند.

این باغدار ۵۲ ساله با گلایه از عملکرد بیمه افزود: برای دریافت غرامت دست کم یک  سال به طور پی درپی به مراکز بیمه مراجعه کردم تا توانستم آن را دریافت کنم.

تقی عابدی یکی از باغداران املشی که ۲ هکتار باغ مرکبات دارد هم به خبرنگار ما گفت: سالانه بطورمیانگین۷۰ تن مرکبات از باغم برداشت می کنم اما پارسال به دلیل نامساعد بودن شرایط جوی هنگام گلدهی و بارآوری بیش از ۶۰ درصد محصولاتم از بین رفت.

وی می گوید: اگر چه کارشناسان پس از یک هفته برای برآورد خسارت آمدند اما پرداخت غرامت، ۸ ماه طول کشید.

و اما به رغم گلایه های تعدادی از بهره برداران، سرپرست صندوق بیمه کشاورزی گیلان در گفت و گو با خبرنگار  واحد مرکزی خبرعملکرد صندوق بیمه  کشاورزی را در ارائه خدمات و جذب بیمه گزاران مثبت ارزیابی کرد.

علیرضا طاهری می گوید: در کشور بطور میانگین ۴۰ تا ۴۵  درصد بهره برداران از بیمه کردن محصولات کشاورزی و دامی خود استقبال می کنند که  این رقم در گیلان ۲۵ درصد است.

وی با بیان اینکه شالیکاران بیشترین تعداد بیمه گزاران این استان را تشکیل   می دهند افزود : امسال حدود ۹۱ هزار شالیکار از مجموع  ۳۱۷ هزار بهره بردار بخش کشاورزی گیلان، شالیزارهایشان را برابر حوادث پیش بینی نشده بیمه کرده اند که ۲۷ درصد بیشتر از پارسال است.

براساس آمارهای ۴ سال گذشته ی صندوق بیمه کشاورزی گیلان بهره برداران تحت پوشش، ۱۷ درصد کاهش یافته اند.

سرپرست صندوق بیمه کشاورزی گیلان با تایید این خبر، خرده مالکیت و حادثه خیز نبودن برخی از مناطق گیلان را از عمده دلایل این کاهش دانست.

این مقام مسئول در پاسخ به این سئوال خبرنگار ما که بهره برداران تحت پوشش صندوق بیمه ی کشاورزی استان از پرداخت نشدن به موقع و کامل خسارات گلایه دارند گفت: در هیچ کجای دنیا صد در صد خسارات به بهره برداران پرداخت نمی شود.

وی با اشاره به اینکه بر اساس قانون، صندوق بیمه کشاورزی با توجه به تعهداتش و انواع بیمه نامه می تواند ۲۰ تا ۹۰ درصد از خسارات وارده را جبران کند گفت: برای مثال چنانچه کشاورزی، یک هکتار شالیزارش را بیمه عمومی کرده باشد و محصولش صد درصد خسارت ببیند، صندوق بیمه ۸۵۰ هزار تومان غرامت به وی پرداخت می کند این در حالیست که اگر این کشاورز یک هکتار شالیزارش را بیمه نوع  ۳ کرده باشد وهمین مقدار نیز متضرر شود، این صندوق ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خسارت به وی پرداخت خواهد کرد.

سرپرست صندوق بیمه کشاورزی گیلان افزود: اگر بنا باشد تمام خسارت به بهره برداران پرداخت شود، آنان دیگر هیچ مدیریتی در مزارع و یا باغ  هایشان  نخواهند داشت.

علیرضا طاهری در پاسخ به انتقاد بهره برداران نسبت به دیر پرداخت شدن غرامت نیز گفت: پس از بر آورد خسارت گاهی به علت زیاد بودن تعداد مراجعه کنندگان و تشکیل کمیسیون های ویژه، پرداخت غرامت ۱۵ روز تا یک ماه طول می کشد اما در بسیاری موارد هم، غرامت ظرف ۲۴ ساعت پرداخت می شود.

وی هم چنین علت به تعویق افتادن پرداخت غرامت های سال های قبل برخی از بهره بردران را وجود مشکلاتی همچون مالکیت زمین و طی نکردن کامل مراحل قانونی بیمه توسط بیمه گزار اعلام کرد .

مراجعه و اعلام نظر دیرهنگام کارشناسان برای برآورد خسارت یکی دیگر از گلایه های بهره برداران از صندوق بیمه ی کشاورزی است.

سرپرست صندوق بیمه کشاورزی گیلان در این خصوص گفت: مراجعه ی کارشناسان برای برآورد خسارت بر اساس نوع محصول، زمان وقوع و درصد خسارت متفاوت است.

علیرضا طاهری می گوید: برای مثال صندوق بیمه ی کشاورزی در صورت وقوع خسارت درواحد های پرورش کرم ابریشم و دام وطیور در هر دوره ی تولید باید تا ۲۴ ساعت برآورد خسارت کند. این در حالی است که اعلام برآورد خسارت محصولات باغی و زراعی همچون برنج، چای و زیتون در هر مقطع از دوره تولید تا زمان میوه دهی و ۴ روز قبل از برداشت آن محصول، امکان پذیرنیست.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا تعداد کارشناسان بیمه و مراکز کارگزاری در گیلان کافی است ؟ گفت: گیلان ۴۰۰ کارگزار و کارشناس بیمه و ۲۸ مرکز کارگزاری برای ارائه خدمات بیمه ای دارد که این تعداد کافی است و اضافه کردن تعداد کارگزارن و مراکز کارگزاری توجیه اقتصادی ندارد.

این مقام مسئول با بیان اینکه خدمات صندوق بیمه محصولات کشاورزی متناسب با دستورالعمل وتعهدات تعیین شده به بهره برداران ارائه می شود افزود: متاسفانه بسیاری از کشاورزان آگاهی چندانی از چگونگی محاسبه و پرداخت غرامت ها ندارند که این مسئله سبب نارضایتی آنان از بیمه شده است.

خبرنگار ما برای بررسی عملکرد مسئولان ذیربط درخصوص آشنا کردن بهره برداران با نحوه ی فعالیت و حمایت های بیمه، به سراغ رییس کارگروه اطلاع رسانی، آموزش و ترویج بیمه کشاورزی استان رفت.

علی اصغر داداش پور که مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی سازمان جهادکشاورزی گیلان نیز است در این باره گفت: مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی، همزمان با آغاز فعالیت صندوق بیمه کشاورزی استان بطور پراکنده اقداماتی برای ترویج اهمیت، جایگاه و نقش بیمه کشاورزی و فراگیری آن در بین بهره برداران استان انجام داده است اما از پارسال و با تشکیل کارگروه اطلاع رسانی،آموزش و ترویج بیمه ی کشاورزی، برنامه ها و فعالیت های مربوط  به ترویج بیمه را به طور ویژه و متمرکز در دستور کار خود قرارداده است.

وی افزود: برای مثال در سالی که گذشت بر اساس تصمیمات این کارگروه، علاوه برتهیه و پخش ۵ برنامه رادیویی و تلویزیونی، برگزاری ۲ کارگاه منطقه ای در شهرستانهای مختلف گیلان، ۴۶  لوح فشرده حاوی اطلاعات بیمه ی کشاورزی وحدود ۵۰ بروشور معرفی انواع تعرفه های بیمه ای تهیه و برای آموزش بهره برداران در اختیار آنان قرار گرفته است.

به گفته داداش پور در این کارگاه های آموزشی ۱۲۰ نفر از کارشناسان و مددکاران ترویج با فواید و ضوابط بیمه کشاورزی آشنا شدند و بروشور ها و لوح های فشرده را تکثیر و در اختیار کشاورزان و بهره برداران مناطق خود قرار دادند.

رییس کارگروه اطلاع رسانی، آموزش و ترویج بیمه ی کشاورزی استان اضافه کرد: هم اکنون ۵۹ مرکز جهاد کشاورزی دهستان ها، ۸۸ شرکت خدمات مشاوره ای فنی، مهندسی و کشاورزی و بیش از ۲ هزار و ۱۳۰ مددکار ترویجی و سرباز سازندگی در قالب شبکه های ترویج دولتی وغیر دولتی، با اجرای برنامه های ترویجی کشاورزی برای فراگیر شدن بیمه ی کشاورزی در بین بهره برداران گیلانی، این کار گروه رادر انجام وظایف خود یاری می کنند.

این مقام مسئول معتقد است: این اقدامات کافی نیست و هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله ی زیادی داریم.

کوتاه سخن اینکه: از آنجا که بیمه کشاورزی پشتوانه ای مهم برای بهره برداران بخش های مختلف کشاورزی است، ارائه خدمات و حمایت های ویژه بیمه ای برای رسیدن به توسعه پایدار در این بخش از اهمیت بسزایی بر خوردار است. کاری که مستلزم برنامه ریزی های درست و تصمیم گیری های متناسب با نیازهای جامعه ی هدف، توسط مسئولان و سیاستگزاران صندوق بیمه ی کشاورزی است.

منببع : شاهد شمال